Zegar narządów – sprawdź, co budzi Cię w nocy

Tak zwany zegar narządów jest częścią tradycyjnej medycyny chińskiej, w skrócie TCM. Przypisuje on poszczególnym organom okna czasowe, w których są one szczególnie aktywne. Jeśli budzisz się co noc o tej samej porze, może to świadczyć o problemie z jakimś narządem – takie jest właśnie założenie TCM. Dowiedz się, które godziny są przypisane do poszczególnych organów i na czym polega tradycyjna medycyna chińska.

Czym jest tradycyjna medycyna chińska?

Tradycyjna medycyna chińska (TMC) to ogólne pojęcie określające różne chińskie metody diagnostyczne i lecznicze. Jej najbardziej znanymi obszarami są akupunktura i chińska farmakoterapia. Kolejnym elementem jest Qi (chi), energia życiowa, która według wierzeń przepływa przez nasze ciało wzdłuż określonych ścieżek, tzw. meridian. Ściśle rzecz biorąc, zegar narządowy dotyczy również tych meridian, które kierują Qi do poszczególnych narządów.

Ciekawostka: Chociaż uważa się, że początki niektórych obszarów TMC sięgają kilku tysięcy lat przed naszą erą, to ogólny termin tradycyjna medycyna chińska jest stosunkowo nowy. Pojęcie to zostało stworzone przez rząd chiński za czasów Mao Zedonga, który po powstaniu w 1948 r. Chińskiej Republiki Ludowej chciał go używać do opisu najcenniejszych obszarów tradycyjnych praktyk leczniczych, uznanych za takie w opinii panelu ekspertów, złożonego z zachodnich specjalistów medycznych. Do dziś rząd chiński wspiera kultywację TMC, jakkolwiek termin ten jest raczej mało rozpowczechniony wśród ludności chińskiej.

Działanie zegara narządów

Zegar narządów TMC podzielony jest na dwanaście sekcji, z których każda przypisana jest narządowi lub funkcji naszego organizmu. Każdy organ ma dwugodzinne okno czasowe, w którym związane z nim meridiany są szczególnie aktywne (jest to tak zwane maksimum energetyczne). Po 12 godzinach następuje z kolei nieaktywna faza danego narządu, nazywana minimum energetycznym. Dla przykładu wątroba lub meridian do niej prowadzący powinny być aktywne między godziną 1 a 3 w nocy, natomiast między godziną 13 a 15 powininny znajdować się w fazie odpoczynku.

Zegar narządów 21:00 – 23:00 – Potrójny ogrzewacz

Potrójny ogrzewacz nie ma odpowiednika w nauce i medycynie zachodniej. W TMC określa się nim organ bez formy, ale z funkcją. W zależności od źródła porównuje się go z metabolizmem lub odnosi do obszarów klatki piersiowej, jamy brzusznej i okolic miednicy. To właśnie w tym przedziale czasowym należy kłaść się spać. Zaburzony przepływ energii w tym meridianie może być powodem następujących dolegliwości:

• Niskie ciśnienie krwi

• Trudności z zasypianiem

• Czułość na temperaturę

• Problemy z trawieniem

Zegar narządów 23:00 – 01:00 – Pęcherzyk żółciowy

Pęcherzyk żółciowy przechowuje żółć produkowaną przez wątrobę do trawienia tłuszczów. W tym czasie zwalnia nasz metabolizm, w efekcie czego zmniejsza się tętno, ciśnienie krwi oraz temperatura ciała. Ciało i umysł są zajęte detoksykacją i odpoczynkiem. Zalecany jest sen, a jeśli nie jest to możliwe, to powinno się w tym czasie wstrzymać od alkoholu, jedzenia i palenia. Problemy z tym meridianem mogą być powodem następujących dolegliwości:

• Neuralgia trójdzielna
• Dolegliwości trawienne
• Kamienie żółciowe
• Lumbago
• Szumy uszne
• Zaburzenia snu

Zegar narządów 01:00 – 03:00 – Wątroba

Wątroba jest centralnym narządem przemiany materii. To właśnie na ten czas przypada jej maksimum energetyczne, a detoksykacja ciała i umysłu są w szczytowym momencie. Dodatkowo to właśnie tej fazie przypisuje się regenerację skóry. Swobodny przepływ Qi przez meridian wątroby, ma pozytywny wpływ na determinację i równowagę. Sen w tych godzinach jest niezwykle ważny, a jego niedobór może powodować obniżenie koncentracji i wydajności. Nieprawidłowości związane z tym meridianem mogą być przyczyną dolegliwości, takich jak:

• Zaburzenia snu
• Dolegliwości skórne
• Problemy z oczami
• Migrena
• Zawroty głowy

Zegar narządów 03:00 – 05:00 – Płuca

Płuca odpowiadają za oddychanie, czyli wymianę gazów między powietrzem a krwią. Zgodnie z zegarem narządów, płuca wykorzystują czas między trzecią a piątą rano na proces samooczyszczania. Wskazany jest dobry dopływ tlenu – należy albo spać przy otwartym oknie, albo porządnie przewietrzyć sypialnię przed snem. Zakłócony przepływ Qi w meridianie płuc może wiązać się z następującymi  dolegliwościami:

• Zwiększona podatność na infekcje
• Alergie
• Problemy skórne
• Nadmierna potliwość
• Smutek / negatywny nastrój

Zegar narządów 05:00 – 07:00 – Jelito grube

Jelito grube jest ostatnią częścią przewodu pokarmowego, a według zegara narządów jego czas to najlepsza pora na pobudkę i łatwe wypróżnianie. Warunkiem koniecznym jest zdrowa i zbilansowana dieta. Poranna szklanka ciepłej wody wspomoże perystaltykę jelit oraz wypróżnianie się codziennie o stałej porze. Problemy z przepływem energii w meridianie jelita grubego mogą być przyczyną następujących dolegliwości:

• Zaparcia
• Biegunka
• Wzdęcia
• Problemy w lędźwiach
• Skurcze
• Bóle głowy i migreny
• Alergie

Zegar narządów 07:00 – 09:00 Żołądek

Żołądek jest organem trawiennym, przez który dostarczamy energię naszemu organizmowi. Według zegara narządów jest to najlepsza pora na zdrowe śniadanie, w najlepszym przypadku w ciepłej postaci.  Ponadto zaleca się w tym czasie skupienie uwagi na sobie oraz na jedzeniu, i nie popadanie w zamyślenie czy różnego rodzaju wątpliwości lub stres. Problemy z meridianem żołądka są często przyczynami następujących dolegliwości:

• Utrata apetytu
• Uczucie pełności
• Wzdęcia
• Zgaga
• Nieświeży oddech
• Problemy z trwawieniem
• Problemy psychologiczne

Nauka a zegar narządów

Z naukowego punktu widzenia nie można potwierdzić koncepcji zegara narządów. Na podstawie cyklicznych wahań poziomu kortyzolu i dopaminy, które są znane w medycynie zachodniej, można jednak niekiedy wyciągnąć paralele do zaleceń zegara narządów. Dla przykładu: ze względu na niski poziom kortyzolu ataki astmy faktycznie występują częściej we wczesnych godzinach porannych, w czasie meridianu płuc. Z kolei aktywność wątroby zależy jednak od tego, kiedy idziemy spać, a nie od konkretnego okna czasowego.

Ciekawostka: Zegar narządów TMC opiera się na przekazywanych przez pokolenia obserwacjach, które służyły ludziom jako narzędzia diagnostyczne jeszcze na długo przed rozpowszechnieniem się naukowo zorientowanej medycyny. Zegar narządów może nadal służyć jako punkt odniesienia dla wstępnej analizy. Nie należy jednak odczytywać go zbyt ściśle, a wszelkie dolegliwości powinny zostać skonsultowane z lekarzem.

Nauka a tradycyjna medycyna chińska

Termin tradycyjna medycyna chińska został stworzony przez autorytarny reżim dopiero w połowie ubiegłego wieku jako ideologicznie umotywowany neologizm w celu opisania wielu różnych tradycyjnych praktyk leczniczych. Już sam ten fakt pokazuje, że nie wszystkie obszary TMC mogą być wrzucone do jednego worka. Z jednej strony wiele badań naukowych potwierdza pozytywne działenie akupunktury. Z kolei farmakoterapia jest krytykowana od dziesięcioleci. Mimo nieudowodnionej skuteczności stosuje się w niej zagrożone wyginięciem gatunki roślin i dzikich zwierząt, co stanowi ogromne zagrożenie dla różnorodności biologicznej, przyczynia się do wyginięcia niektórych gatunków zwierząt i wspiera nielegalny handel dzikimi gatunkami. Ponadto stwierdzono, że niektóre preparaty zawierają składniki toksyczne. Z tych względów leki takie nie są dostępne w naszych aptekach.

Maksimum energetyczne poszczególnych organów:
21:00 – 23:00 – Potrójny ogrzewacz
23:00 – 01:00 – Pęcherzyk żółciowy
01:00 – 03:00 – Wątroba
03:00 – 05:00 – Płuca
05:00 – 07:00 – Jelito grube
07:00 – 09:00 – Żołądek
09:00 – 11:00 – Śledziona
11:00 – 13:00 – Serce
13:00 – 15:00 – Jelito cienkie
15:00 – 17:00 – Pęcherz moczowy
17:00 – 19:00 – Nerki
19:00 – 21:00 – Osierdzie


Który organ budzi mnie o 4 rano?
Jeśli ciągle budzisz się około godziny 4 w nocy, zgodnie z zegarem narządowym tradycyjnej medycyny chińskiej (TMC), może to być związane z zaburzonym przepływem energii w meridianie płuc. Upewnij się, że otrzymujesz odpowiedni dopływ tlenu podczas snu i skonsultuj się z lekarzem.

Gdzie zlokalizowany jest lęk?
Lęk jest związany z nerkami. Zgodnie z zegarem narządów meridian nerki jest aktywny między godziną 17 a 19. W tym czasie lęk może się więc objawiać jako dolegliwość.